We doen het dagelijks, communiceren. Verbaal maar ook non-verbaal. Al doe je voor je gevoel niks, je communiceert. Hoe irritant is dat? Je wilt niet communiceren, maar het is niet uit te schakelen, het vindt continu plaats. Bewustzijn van je communicatie en goed communiceren zou naar mijn mening heel wat issues en problemen in de wereld oplossen. Maar wat is dan goed communiceren?
Zenden is nog niet ontvangen.
Het begint met goed luisteren, interesse en vragen stellen. Houd maar eens op een verjaardag of netwerkbijeenkomst je mond en ontdek hoe vaak je een vraag ontvangt van de ander. Het zal je verbazen…teleurstellend weinig. Er zijn maar heel weinig mensen die echt met elkaar communiceren en een gesprek opbouwen. Velen zenden een boodschap en checken niet of hun boodschap bij de ander overkomt en hoe. Want zenden is nog niet ontvangen.
Psycholoog en schrijver van communicatieboeken Watzlawick geeft drie basisbegrippen voor communicatie:
- Alle gedrag is communicatief, men kan niet niet communiceren
- Communicatie vindt op meerdere niveaus (tegelijkertijd) plaats: Wat wordt er gezegd, de inhoud van de boodschap.
- Hoe wordt het gezegd? Denk hierbij aan de intonatie, non-verbale uitingen en de context.
- En wie heeft gelijk (op basis van inhoud/kennis) en krijgt daadwerkelijk gelijk (is de baas, heeft macht)
De uitgezonden boodschap is niet zonder meer gelijk aan de ontvangen boodschap. Door welk filter zend jij? Dit is vaak niet hetzelfde als het filter van de ontvanger van je boodschap.
Roos van Leary
Tijdens mijn studie aan de HKU legde mijn docent Dorian Maarsse tijdens managementlessen, de Roos van Leary, uit. Op een of andere manier is dit model mij altijd bij gebleven. Ik begreep toentertijd nog niet de kracht van het model.
In mijn werk bij de Kamer van Koophandel popte de ergens geplaatste kennis weer omhoog en viel het kwartje. Het model gaat over gedrag en hoe je de ander hierin kunt beïnvloeden. Erg handig als je dreigt in een verhit gesprek terecht te komen, soms zaken juist wilt forceren of wanneer je als manager ’samen’ met je medewerker naar oplossingen wilt zoeken. Voor al het gedrag geldt: actie is reactie. Gedrag roept gedrag op. Het staat nooit helemaal los van elkaar. Jij wordt boos omdat een ander stom doet, je huilt als een ander je pijn doet, je helpt als iemand om hulp vraagt. Enzovoort. Als je je hiervan erg bewust bent en bekwaam in het toepassen ervan, betekent dit dat je op een aangename manier jouw doel of jullie doelen bereikt. Dit betekent wel dat je je situatie dus zelf in de hand hebt. Je kunt de schuld niet bij een ander leggen. Jij moet veranderen om het gewenste gedrag bij de ander te bereiken.
Dit werkt als volgt.
Als je wilt dat de ander leidend gedrag gaat vertonen, dan zul je je dus zelf volgend op moeten stellen.
Wil je dat de ander eens wat vaker volgend gedrag laat zien, dan zul je zelf meer de leiding op je moeten nemen.
Zit iemand in de verdediging, stop dan met aanvallen. Leun non-verbaal achterover en geef de ander een kans.
Ben je van nature dominant, en wil je graag dat de ander zijn ideeën vertelt. Stel je dan bescheiden op en ga ‘onder’ zitten.
En zo verder. Het werkt! En het mooie is, je kunt er de hele dag op oefenen en het resultaat ervaren. Als je meer wilt weten over hoe de Roos van Leary werkt, op het Internet is veel informatie te vinden over het model en er zijn diverse boeken over geschreven.
Succes ermee!
